आभूषण बजार
नेपाल सुनचाँदी शिल्प व्यवसायी संघ स्थापानाको एक दशक पुगेको छ । युवा व्यवसायी नविनरत्न शाक्य संस्थापक अध्यक्ष भएर उदाएको यो संस्था अहिले धेरै व्यवसायीहरुको हकहितको लागि आशाको केन्द्र बन्दै गइरहेको छ । झन पछिल्लो समयमा युवा व्यवसायी टंक बराईली संस्थाको अध्यक्ष भएर आएपछि व्यवसायी हकहितको लागि सक्रिय भएर लाग्नुपर्छ भनेर युवा व्यवसायीहरुमा जागरण उत्पन्न भएको छ । सुनचाँदी महासंघ भित्रको विभिन्न नेतृत्वकारी भूमिका पनि भविष्यमा लामो रेसको घोडाको रुपमा अहिले टंक बराईलीको चर्चा हुने गर्दछ । शिल्प व्यवसायी संघको अध्यक्षको रुपमा भूमिका निर्वाह गर्दै आउनुभएका टंक बराईलीको जन्म माता पवित्रादेवी बराईली र पिता प्रेमबहादुर बराईलीको कोखबाट २०४० साल साउन २५ गते झापाको कन्काई नगरपालिका चप्रामारीमा भएको हो । सानैदेखि अध्ययनमा तिक्ष्ण दिमागका बराईलीले एस.एल.सी पास गरेपछि अध्ययनको लागि काठमाडौं आउनुभएको हो । त्रिचन्द्र कलेजबाट आइएसी पास गर्नुभएका उहाँले विएसीमा फिजिक्स लिएर अध्ययन गर्दा गर्दै पूर्खौली पेशा सुनचाँदीलाई अझ व्यवस्थित र वैज्ञानिक गरेर लैजानुपर्छ भन्ने मान्यताले विगत २० वर्षदेखि व्यवसायमा जोडिनुभएको हो । शिल्प व्यवसायी संघमा साधारण सदस्यको रुपमा प्रवेश गर्नुभएका उहाँको मिजासिलो र विश्वसनिय व्यवहार अनि तर्कशैलीको क्षमताकै कारण उपाध्यक्ष हुँदै संस्थाको बागडोर सम्हाल्न सक्षम हुनुभएको हो । संस्थाकै इतिहाँसमै पहिलोपटक बराईलीकै नेतृत्वमा संस्था स्थापानाको १० औं वर्षगाँठ, ज्वेलरी फेशन सहित भव्यरुपमा मनाउने तयारी गरिएको छ । प्रस्तुत छ यिनै विषयमा केन्द्रिय रहेर नेपाल सुनचाँदी शिल्प व्यवसायी संघका अध्यक्ष टंक बराईलीसँग गरिएको कुराकानीको सारसंक्षेप ।
संस्था स्थापाना भएको १० औं वर्षगाँठ मनाउँदै हुुनुहुन्छ ,संस्थाको परिचय र पृष्ठभूमिलाई केलाउनुपर्दा कसरी स्मरण गर्नुहुन्छ ?
नेपाल सुनचाँदी शिल्प व्यवसायी संघ सुनचाँदी क्षेत्रमा पुरानो र छुट्टै पहिचान बनाउन सफल मध्येको एउटा संस्था हो । १० औं वर्षगाँठको यो पूर्वसन्ध्यामा यस अघि संस्थाको अभिभावकिय भूमिका निर्वाह गर्नुभएका आदरणीय संस्थापक अध्यक्ष नविनरत्न शाक्य ज्यू र निर्वतमान अध्यक्ष राजमान सुनार,पदाधिकारी र व्यवसायी सदस्यहरुलाई विशेष स्मरण गर्दै धन्यवाद र बधाई पनि प्रकट गर्न चाहान्छु । सवैको जोडबलले आज यो अवस्थामा आएकाले पनि हामीले खुशी मान्दैं एक आपसमा आत्मीयता साट्नुपर्ने र भावि योजना तर्जूमा गरेर अझ ठोसरुपमा अघि बढ्नुपर्ने ठानेरनै भव्यरुपमा कार्यक्रम हुनुपर्छ भन्ने मान्यतालाई मध्यनजर गर्दै कार्यक्रमको आयोजना गरिएको हो । वि.स.२०६६ साल जेठ १५ गते यो संस्थाको स्थापाना भएको हो । काठमाडौंमा छरिएर रहेका संगठनको मूलप्रवाहमा नसमेटिएका पसलहरुलाई पनि एकताको विन्दुमा ल्याउनुपर्छ भनेर यो संस्थाको स्थापना भएको हो । अहिले हामीले स्थापानाको १० औं वर्षगाँठ मनाईरहदा ६ सय भन्दा व्यवसायीहरु हाम्रो संस्थामा आवद्ध भइसक्नुभएको छ । सुरुवातको चरणमा थोरै संख्याबाट सुरु भएको यो संस्थागत संगठन अभियान अहिले सयौं व्यवसायीहरुको विचमा पुग्नुलाई हामीले उपलब्धीपूर्ण मानेका र्छौ ।
१० औं वार्षिकोत्सवमा पहिलो पटक ज्वेलरी फेशनको आयोजना गर्नुभएको छ यसको तयारी र फाइदाको वारेमा बताइदिनुहोला ?
स्थापानाको एक दशक भनेको कुनै पनि संस्थाको लागि गर्विलो पाटो हो । विगतमा यो व्यवसायमा अनेकन समस्याहरुसँग सिंगौरी खेल्दै हामी यहाँसम्म आइपुगेका हौं । समस्याको बाबजुद पनि यो पेशामा नौलो आशाका किरणहरु जगाउन जरुरी रहेको छ । व्यवसायीहरुमा अझ थप प्रेरणा र हौषलाको पूर्नतार्जग गर्नुपर्ने मैले महशुस गरेको छु । व्यवसायिक आवाजलाई अवको समयमा थप दरिलो बनाएर हिड्नुपर्ने देखिन्छ । यसैपाटोलाई मध्यनजर गर्दै सुनचाँदी क्षेत्रको कला,श्रम र सीप अनि सम्भावानालाई बढी भन्दा बढी प्रचार गर्नुपर्छ भन्ने मान्यताका साथ ज्वेलरी फेशनले व्यवसायी र उपभोक्ताहरुमा अझ उर्जा थप्ने हामीले विश्वास लिएका र्छौ । अर्को कुरा कार्यक्रममा सहभागीता जनाउने राज्य तहका उच्च पदाधिकारीहरुले पनि रोजगारी र निर्यात व्यापारमा सुनचाँदी व्यवसायको सम्भावानाको वारेमा अवगत होस् भन्ने पनि हाम्रो चाहाना रहेको छ ।
तपाई यो संस्थाको निर्वाचित अध्यक्ष पनि हुनुहुन्छ एक वर्ष अवधि पनि विताईसक्नुभएको छ,आफुले गरेका उपलब्धीलाई कसरी सम्झनुहुन्छ ?
विगतमा शिल्प व्यवसायी संघ कतै क्षेत्रीय हिसावबाट चलेको होकी भन्ने हामीलाई भान हुन्थ्यो तर अहिले हामीले संगठनको ढाँचा र कार्यशैलीमा व्यापक परिवर्तन गरेका र्छौ । संस्थालाई गतिशिलता दिनको लागि हामीले विभिन्न उपसमितिहरु बनाएर कार्य गरेका र्छौ । खासगरी समाजसेवाको क्षेत्र र व्यवसायीहरुलाई भईपरी आउने समस्यासँग जुद्दन उद्धार तथा सेवा समिति,सुन वितरण समिति,कार्यालय व्यवस्थापन समिति,सुन वितरण पारदर्शी भएको छ छैन भन्नेमा अनुगमन गर्न समिति यसैगरी संस्थामा महिलालाई ३३ प्रतिशत कोटा सुनिश्चित गरेर काम गरिरहेका र्छौ । खासगरी हामीले अहिले व्यवसायीहरुलाई सानो सानो परिमाण ५० ग्राम देखि सुन वितरण गरेर सेवा प्रदान गरिरहेका र्छौ । राज्यको स्पष्ट नीति नियम नहुँदा अझै पनि व्यवसायीहरु प्रशासनिक झमेलामा फस्नुपर्ने अवस्था रहेको छ । यस्तो अवस्थामा व्यवसायी पलायन हुने आउने स्थिती नओस भन्ने हेतुले व्यवसायिक हकहितको सवालमा विभिन्न कामहरु समेत गरेका र्छौ । अर्को कुरा करको विषयमा विभिन्न सेमिनार,गोष्ठी र अन्तरक्रिया कार्यक्रम गरेर व्यवसायीहरुलाई जागरण गर्ने कार्य गरिरहेका र्छौ ।
संस्थाको विकासको लागि थप भावि योजना के छ ?
संस्थालाई व्यवसायिक हकहितको लागि थप जिम्मेवार बनाउँदै अघि बढ्नुपर्ने हामीमा चुनौति थपिएको छ । भूकम्पछि नेपालको सुनचाँदी बजारमा जुन नैराश्यता छाएको थियो र अहिले पनि नीति नियमको अभावमा व्यवसायीहरुलाई हतोत्साही बनाउने कार्य भइरहने गर्दछ यस्तो अवस्थामा यो व्यवसायलाई अझ मर्यादित र जिम्मेवार बनाउँदै लानुपर्ने समय आएको छ । यस कारणले पनि हामीले व्यवसायीहरुमा नयाँ जोश जागर र उत्साह थप्नको लागि १० औं वर्षगाँठ र फेशन शोको आयोजना गरिएको हो । हामीले व्यवसायिक एकता विना यो क्षेत्रको विकास सम्भव छैन । भावि दिनमा हामीले हाम्रो संस्थाको आफ्नै भवन बनाउने प्रक्रियामा अघि बढेका र्छौ भने सुनचाँदीको शिप विकास र प्रवद्र्धनको लागि तालिमप्रदान गर्ने स्कुलको अवधारणा पनि विकास गरेका र्छौ । व्यवसायिक हकहित र सेवाको लागि हामी जति बोल्र्छौ त्यति गर्छौ भन्ने हाम्रो मान्यता रहेको छ ।
अन्त्यमा सुनचाँदी क्षेत्रको विकासको लागि कसरी लाग्न जरुरी रहेको छ ?
सुनचाँदी क्षेत्रको भविष्य राम्रो छ मात्र समस्या कानुनी अस्पष्टता हो । हामीलाई विश्वास छ कानुनहरु धमाधम हाउसले पास गरिरहेको अवस्थामा सुनचाँदीको पनि स्पष्ट नीति नियम बनेर आउनुपर्छ । यसमा महासंघ लगायत सवै जिम्मेवार भएर लाग्नुपर्ने देखिन्छ भने राज्यले पनि व्यवसायीप्रति इमान्दार भएर नियम लागुगर्नुपर्ने हुन्छ । सम्पत्ति शुद्धिकरण,आतंकवादी जुन किसिमका नियमहरु जारी भएका छन यसले व्यवसायीलाई अनाहकमा पनि फसाउन सक्छ यसमा राज्यले उचित ढंगबाट अध्ययन गर्न जरुरी रहेको
छ । अहिले सुनमा जुन भन्सारदर बढाइएको छ यसले कालोबजारीलाई प्रसय दिनेहुन्छ तसर्थ यसमा राज्यले भन्सार दर घटाएर व्यवसायीलाई राहत दिनुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता रहेको छ । अर्को कुरा हामीले उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयमा केही महत्वपूर्ण प्रतिवदेन बुझाएका र्छौ । व्यवसायलाई यस विषयमा पनि सर्कूलर भएको छ यसले समेत व्यवसायीको समस्यालाई केही हदसम्म हल गर्ने हामीले विश्वास लिएका र्छौ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्